مدل سازی کیفی آب های آشامیدنی در محیط gis (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان هشترود)

یکی از چالش های مهم هزاره سوم میلادی تغییرات آب وهوا و به دنبال آن محدودیت در منابع طبیعی و ذخایر آب آشامیدنی است. بدین لحاظ عدم توازن بین تقاضا آب در دسترس، کاهش کمیت آب های آشامیدنی کنترل کیفیت آب های قابل شرب همگی بر این سوال تمرکز دارند که چگونه با کمبود منابع آب مقابله شود. امروزه یکی از مهم ترین راهکارهای اساسی در مقابله با پدیده ی کمبود آب، حفظ کیفیت آب های آشامیدنی است. اصولاً روش های سنتی و دستی که در جهت شناخت آب های آشامیدنی بکار گرفته می شود، غالباً نیازمند صرف وقت هزینه و نیروی انسانی زیاد می باشد که در این راستا استفاده از فن gis می تواند به عنوان فن سریع و مدرن بکار گرفته شود. در این تحقیق بررسی آب های آشامیدنی روستاهای تحت پوشش شهرستان هشترود در محیط gis برای دستیابی به چگونگی کیفیت این آب ها که، اهالی این روستاها به طور روزمره برای مصارف مختلف و به خصوص مصرف شرب بکار می برند انجام شده است. در این تحقیق ابتدا داده های مورد نیاز شامل شاخص های کیفی از جمله کلراید، فلوئور، سولفات، کلسیم، منیزیم، سدیم، سختی آب، هدایت الکتریکی، ph از پانزده روستا در سطح شهرستان هشترود را از اداره امور آب و فاضلاب روستایی اخذ گردید؛ و آنگاه با استفاده نرم افزار های excel و spss پردازش های اولیه روی آن ها انجام شد؛ سپس به کمک نرم افزار matlab شاخص wqi محاسبه شد. آنگاه با تشکیل پایگاه داده در محیط نرم افزار arcgis10؛ و استفاده از توابع تحلیلی، مدل کیفی آب های آشامیدنی ایجاد گردید که با استفاده از آن آنالیزهای مختلف از نظر کیفیت آب های آشامیدنی به صورت نقشه تهیه شد. نتایج حاصل از شاخص کیفی آب شرب روستاهای منتخب شهرستان هشترود نشان می دهد که آب شرب این روستاها دارای وضعیت های مختلفی از خوب تا نامناسب می باشند و هیچ روستایی از وضعیت عالی برخوردار نیست. شاخص کیفی آب نشان دهنده ی آن می باشد که وضعیت آب شرب در شرق و جنوب شرقی شهرستان هشترود، دارای وضعیت نامناسبی از لحاظ کیفیت آب شرب می باشند. در مقابل روستاهای واقع در شمال و شمال غرب شهرستان دارای وضعیت خوب می باشند.